منترل سیلیکوزیس

سيليكوزيس:

بيماري ريوي اوليه ناشي از مواجهه و تنفس ذرات سيليس كه باعث واكنش التهابي و فيبروز پيشرونده و گسترده ريه مي‌شود را سيليكوزيس گويند.خطرات بهداشتی سیلیس و بیماریهای مرتبط با آن :کارگران شاغل در مشاغل با احتمال خطر بالا به نحوی در معرض ذرات سیلیس قرار دارند و بعد از مدتی میتوانند به بیماریهای ریوی خطرناک ،ناتوان کننده و کشنده سیلیکوزیس دچار شوند .این بیماری با توجه به غلظت گرد و غبار سیلیس  و طول مدت تماس به شکلهای سیلیکوزیس حاد ،مزمن و تسریع شونده نمایان شود .

در افراد در معرض سیلیس و بیماران ریوی سیلیس در ابتدا علامتی دیده نمیشود و پیشرفت بیماری با علایم زیر مشاهده میشود :

تنگی نفس ،سرفه شدید ،ضعیف شدن .

پيشرفت بیماری آهسته است و حدود 20-10 سال از مواجهه تا علائم فاصله است .غلظت سيليس در هوا، طول مدت تماس، ساختمان سيليكاي كريستالي، درصد سيليكاي آزاد و اندازه‌ ذرات ، ژنتيك، سيگار و بيماريهاي زمينه‌اي مهمترين فاكتورها هستند

كارگران مبتلا به سيليكوزيس ساده معمولاً‌ علائم ريوي ندارند معاينه فيزيكي قفسه سينه معمولاً نرمال است همراهي سيليكوزيس و توبركلوز(بیماری سل ) از قرن 16گزارش شده است همچنین، ذرات سيليس با تغيير در ايمني سلولي و عملكرد ماكروفاژ و كاهش توانايي سلولهاي دفاعي ريه استعداد عفونت به مايكو باكتريوم ريه را زياد مي‌كند.ريسك سرطان ريه در كارگران مبتلا به سيليكوزيس كه سيگار نيز مي‌كشند خيلي زياد است

پيشگيري ،کنترل  و  درمان سيليكوزيس:

در كارگران در معرض تماس مهمترين مسئله پيشگيري است.

اقدامات کنترلی :1-جلوگیری از ورود سیلیس به محیط کار  2-کنترل گرد و غبار سیلیس در هوای محیط کار  3-جلوگیری از ورود گرد و غبار سیلیس به ریه کارگران جهت دستیابی به سه اصل فوق رعایت نکات ذیل ضروری است:

1-روشهای کنترلی و مهندسی  3—روشهای صحیح کاری  3-رعایت بهداشت فردی  4- استفاده از وسایل حفاظت فردی

5-مراقبتهای پزشکی  6-آموزش

روش کنترلی و مهندسی :

در زمانیکه امکان کنترل گرد و غبار سیلیس در مراحل تولید وجود نداشته باشد از روشهای کنترلی و مهندسی که شامل

روش جایگزینی مواد ،تغییر در فرآیند کار ،جداسازی و استفاده ار محفظه ها و تهویه استفاده میشود .

تغییر در فرآیند کار :

با استفاده از روشهای تر و سیستم مداربسته آب پاش در دستگاههای مولد سیلیس مانند مته ،برش ،اره

،سایش ،چکش بادی میتوان از ورود گرد و غبار سیلیس به محیط کار جلوگیری نمود

روش جداسازی و استفاده از محفظه ها:

یک روش کنترل مهندسی است که در مواردی که گرد و غبار سیلیس بصورت عمومی قابل کنترل نباشد استفاده میشود

مانند محفظه های سند بلاستینگ که فعالیت با استفاده از هودهای دستکشدار و یا اطاقکهای بزرگ  مجهز به  تهویه مناسب

با استفاده از ماسک کامل صورت انجام  میگیرد.

بعنوان مثال در صنعت ریخته گری :

1-میتوان با تغییر در فرآیند قالبسازی (استفاده از قالبهای دایمی و فلزی بجای استفاده از قالبهای موقت ) 

2-استفاده از ماسه های غیر سیلیسی حاوی سیلیکات آهن و منیزیم بدلیل ترکیبی بودن سیلیس موجود

در آن  بجای ماسه های سیلیسی

 3-حمل و نقل ماسه سیلیسی در کارگاه.