طلای کثیف

طلای كثیف

آشنایی با اصول مدیریت زباله‌های خانگی

یكی از شاخص‌‌های مهم در محیط زیست، نوع برخورد با انواع زباله‌‌ها است. امروزه تولید انبوه زباله از مشكلات دنیای مدرن است. در بسیاری از جوامع، مشكل اساسی تولید، توزیع و مصرف کالا نیست، بلكه مشكل اصلی از بین بردن بقایا و فضولات كالا‌هاست. .

مدفون كردن و سوزاندن زباله‌‌ها از راهكار‌هایی است كه بسیاری از كشور‌ها از جمله ‌ایران به آن دست می‌ زنند، اما بهترین راه مقابله با زباله‌‌ها، جداسازی و بازیافت آنهاست تا دوباره به روند تولید بازگردند.

بهره‌گیری مجدد زباله و بازیافت آن كار ساده‌ای نیست و نیاز به زیرساخت‌‌های علمی‌ و فنی و فرهنگی دارد. شاید بخش فرهنگی در‌این كار از همه مهم تر باشد. شهروندان باید به گونه‌ای آموزش ببینند كه در تولید زباله نقش كمتری داشته باشند و همچنین جداسازی اولیه زباله‌‌ها را در منزل انجام دهند تا كار بازیافت آنها آسان‌تر شود. در كشور ما روزانه 40 هزار تن زباله تولید می ‌شود كه حدود 50 درصد از آنها دفن می‌ شوند، در حالی كه 90 درصد از مواد موجود در زباله‌‌ها قابل بازیافت است.

زباله نیست، طلاست

زباله در فرهنگ لغت به فضولات جامد، نیمه جامد یا مایعی گفته می ‌شود كه به درد نخور بوده و دور ریخته می‌ شود. اما آیا زباله‌‌های خانگی هم در‌این تعریف جای می‌ گیرند؟ بدون شك زباله‌‌های خانگی اگر تفكیك شوند و مدیریت صحیحی در بازیافت آنها اعمال شود می ‌توانند، بخشی از سرمایه‌‌های ملی را باز گردانند.

مهم ترین زباله‌‌های خانگی عبارت‌اند از: پس مانده‌‌های مواد خوراكی، كاغذ، شیشه، فلزات، پلاستیك و پارچه. به دلیل افزایش جمعیت، زباله‌‌های شهر‌ها نیز افزایش یافته است. از آن گذشته، رواج فرهنگ مصرف سبب شده در شهر‌های بزرگی چون تهران، هر فرد روزانه 900 گرم زباله تولید كند.

تر و خشك را با هم نسوزانیم!

زباله‌‌های خانگی به دو نوع ‌تر و خشك تقسیم می ‌شوند. 30 درصد زباله‌‌های خانگی خشك و 70 درصد زباله‌‌های‌ تر است. زباله‌‌های ‌تر شامل پس مانده‌‌های گیاهی و حیوانی مثل پس مانده سبزی‌‌ها، پوست و ضایعات میوه، استخوان و ضایعات گوشت و مرغ و ماهی و زباله‌‌های خشك نیز شامل كاغذ و مقوا اعم از روزنامه، كتاب، دفتر و كاغذ، انواع پلاستیك، ظروف یك بار مصرف، اسباب بازی و قوطی‌‌های فلزی و شیشه‌ای است. باید همواره زباله‌‌های ‌تر و خشك را از یكدیگر جدا كنیم و حداقل كاری كه هر شهروند می ‌تواند انجام دهد همین است كه دو كیسه زباله در منزل در نظر بگیرد، یكی برای زباله‌‌های ‌تر و یكی برای زباله‌‌های خشك.

ضرر و زیانی كه خودمان می‌بینیم؟

هر تن زباله، حدود 400 متر مكعب گاز گلخانه‌ای دی اكسید كربن متصاعد می‌ كند و از هر تن زباله 400 تا 600 لیتر شیرابه خارج می ‌شود كه می‌ تواند آثار زیست محیطی نامطلوبی بر آب و خاك داشته باشد و محل‌‌های دفن زباله هر روز گسترش بیشتری پیدا ‌كنند.

بازگشت مواد موجود در زباله به دامن طبیعت، در بسیاری از موارد خیلی به طول می ‌انجامد و ‌این مواد سال‌ها باعث آلودگی و آسیب به محیط زیست می‌ شوند. شیشه و قوطی‌‌های فلزی و به ‌ویژه آلومینیومی، ‌صد‌ها سال روی زمین باقی می ‌مانند.

كیسه‌‌ها و ظروف پلاستیكی كه یك روز به دلیل سبكی و دوام آنها ساخته شدند، امروزه عامل بزرگ ترین مشكلات زیست محیطی هستند. پلاستیك غیر قابل تجزیه است و كیسه‌‌های نایلونی به طور متوسط 500 سال در محیط باقی می ‌مانند. كیسه‌‌های پلاستیكی همراه باد، همه جا پخش می ‌شوند و بیشتر آنها سر از دریا در آورده یا به وسیله جانداران بلعیده شده و سبب مرگ آنها می ‌شوند. چنانچه پلاستیك و نایلون موجود در زباله سوزانده شود، اسید كلریدریك‌ ایجاد می‌ كند كه باعث آلودگی هوا و آسیب رساندن به انسان و دیگر موجودات می ‌شود.

هزینه جمع آوری و دفن هر تن زباله، حدود 35 هزار ریال است. برای تولید هر تن كاغذ، باید 15 اصله درخت تنومند قطع شود و برای تولید هر تن آلومینیوم 4 تن سنگ معدن و 7 تن زغال سنگ و قیر لازم است. برای تولید شیشه، باید مقدار زیادی شن و ماسه از زمین استخراج شود. عمل حفاری و استخراج منظره زشتی به محل معدن می ‌دهد و علاوه بر آن مقدار زیادی سوخت و آب نیز مصرف می ‌شود.

 همچنین انباشته شدن زباله‌‌ها مكان خوبی برای رشد میكروب‌ها و تولید و تكثیر حشرات و جانوران موذی مانند موش است، زیرا زباله سه عامل رشد و تكثیر‌این جانداران یعنی مواد غذایی، رطوبت و پناهگاه را با خود دارد. طبق برآورد‌های علمی ‌در هر گرم خاكروبه بین 50 هزار تا 10 میلیون باكتری مختلف وجود دارد. مگس كه ناقل انواع اسهال، حصبه، وبا، سل و... است و موش كه تكثیر آن بستگی به میزان زباله دارد و تیفوس و طاعون را اشاعه می‌ دهد، در اثر انباشتگی زباله سلامت محیط انسانی را تهدید می‌ كنند.

بعضی از زباله‌‌های خانگی مثل انواع باتری، لامپ‌های مهتابی و جیوه‌ای و لوازم الكترونیكی به علت داشتن سرب، جیوه و كادمیوم در‌تركیب خود، خطرناك هستند.

زباله‌‌ها را در منزل جداسازی كنیم

زباله‌‌های آشپزخانه : 70 درصد از زباله‌‌های خانگی را چنین زباله‌‌هایی تشكیل می ‌دهند. این قبیل زباله‌‌ها كه بیشتر شامل پس مانده‌‌های مواد غذایی، سبزی‌ها و پوست میوه، استخوان، پوست مرغ و ماهی است می‌ توانند به كمپوست تبدیل شوند. كمپوست كود بسیار مناسبی برای درختان و گیا‌هان است. ‌این زباله‌‌ها نباید در كیسه‌‌های پلاستیكی زباله قرار گیرند. برای چنین پسماند‌‌هایی لازم است كیسه‌‌هایی از جنس كاغذ در نظر گرفت. می ‌توان با استفاده از روزنامه باطله پاكت مناسبی برای ‌این ‌طور زباله‌‌ها ساخت، حتی اگر در منزل خود باغچه دارید می ‌توانید، ‌این مواد را در باغچه دفن كنید تا به كود مناسبی برای خاك باغچه‌تان تبدیل شوند. از 30 درصد باقی ‌مانده نیز 20 درصد كاملاًً قابل بازیافت است و 10 درصد را نیز باید سوزاند یا دفن كرد. فلزات، شیشه‌‌ها و مواد پلاستیكی قابل بازیافت و تبدیل به مواد قابل استفاده هستند. لباس‌‌های دور ریختنی را روی هم قرار دهید و آنها را با طنابی ببندید. ‌این لباس‌‌ها نیازی به كیسه پلاستیكی ندارند و می‌ توانید به همان شكل در محل جمع آوری زباله‌‌ها قرار دهید. مواد پلاستیكی حدود 5 تا 7 درصد از زباله‌‌ها را تشكیل می ‌دهند كه با بازیافت آنها می ‌توان كیسه‌‌های پلاستیكی جمع‌آوری زباله ساخت. فراموش نكنیم كه در كشور ما روزانه 40 هزار تن زباله تولید می‌ شود و 50 درصد آنها دفن می ‌شود.

كاغذ‌های باطله، جعبه‌‌های شیرینی یا وسایل، روزنامه‌‌ها و... را نیز می ‌توانید پس از جمع آوری به فروش برسانید یا بن خرید كتاب دریافت كنید.

بهتر است بدانید بیش از 70 درصد از هزینه‌‌های بازیافت زباله‌‌ها، مربوط به جمع‌آوری آنهاست. شهروندان در كاهش چنین هزینه‌‌هایی بسیار مؤثرند. تفكیك زباله از منزل می‌ تواند به طرح بازیافت، كمك بسیار بزرگی كند.