جوندگان و کنترل آنها

ساخت وبلاگ

 

جوندگان و کنترل آنها

جوندگان بزرگ ترین و پرجمعیت راسته پستانداران می باشند. اکثر جوندگان پستاندارانی هستند که تقریبا در همه جای زمین به استثنای قسمت هایی از قطبین و آب های آزاد زندگی می کند. بسیاری از جوندگان در انتقال بیماری های مختلف به انسان و سایر حیوانات اهلی نقش مهمی دارند. اهمیت مبارزه با موشها از دو جهت قابل بررسی می باشد.

الف) از نظر اقتصادی خساراتی راه موش ها ایجاد می نمایند به شرح ذیل می توان بر شمرد:

v     از بین بردن محصولات کشاورزی در مزرعه

v     مصرف مواد غذایی داخل انبارها

v     اتلاف مواد غذایی ( براساس آمار سازمان بهداشت جهانی در سال 1974 موش ها مجموعا 33 میلیون تن مواد غذایی را از بین برده اند که این مقدار برای تغذیه 33 میلیون نفر کافی است)

v     جوندگان کالاها و قطع کابل های مخابرات و برق و در نتیجه آتش سوزی ها را موجب می شوند.

ب) از نظر بهداشتی:

v     موش ها می توانند مخزن و عامل انتقال و انتشار عوامل بیماریزای انسانی نظیر ویروس، ریکتزیا، باکتری، اسپروکت، پروتوزئرها و انگل باشند. لذا موشهائی که در جوار انسان زندگی می کنند به عنوان یک آفت بهداشتی مهم تلقی می گردند.

v     موش ها در انتشار و انتقال بیش از 35 نوع بیماری انسانی دخالت دارند مثل: لیشمانیوز، لیپوسپروز، سالمونلوز، تیفوس، طاعون، تب گاز، گرفتگی، هاری و توکسوپلاسموز و .....

v     عوامل بیماریزا می تواند از طریق آب دهان، ادرار، مدفوع و انگل های خارجی پوست موش انتقال یابد ( برابر پژوهش به عمل آمده 200 عدد موش در مدت 24 ساعت 14000 فضله و 4 لیتر ادرار و مقدار زیادی مو در محیط می ریزند)

موش های که در ایران دارای اهمیت هستند:

v     موش خانگی

v     موش بام یا سقف ( راتوس راتوس)

v     موش فاضلاب ( Norvegicus Rattus)

v     رومیومیسها

v     تاترا

v     هامسترها

v     مریونها

v     نزوکیا

سه گونه اول در اماکن عمومی و محیط انسانی زندگی می کند و با انتشار وسیعی که در سطح جهان دارند دارای اهمیت بهداشتی زیادی هستند. رومبومیس اپیموس مخزن اصلی لیشمانیوز جلدی روستائی در مناطق ترکمن صحرا، اصفهان و اسفراین و مناطق مرکزی فلات ایران می باشد. تاترا اندیکا مخزی این بیماری در مناطق جنوبی بخصوص در خوزستان می باشد.

بیولوژی و عادت موشها:

دوره حاملگی حدود 25 روز می باشد. تعداد موزاد 6- 12 نوزاد در هر زایمان و دوران شیردهی 4- 5 هفته است. نوزاد در سه ماهگی به سن بلوغ می رسد و فعالیت آنها تا 9 ماهگی به حداکثر می رسد، فاصله دو زایمان 60- 65 روز و تعداد زایمان در هر سال 4-7 مرتبه است. طول عمر موش به طور متوسط 2 سال است ولی برای موش خانگی تا 3 سال و راتوسها تا 4 سال گزارش شده است.

بررسی آلودگی و جمعیت موش ها:

قبل از انجام عملیات مبارزه موش لازم است ارزیابی دقیقی از وضعیت آلودگی به موش در یک محله یا منطقه بعمل آید. سرشماری واقعی موش غیر ممکن است ولی با تعیین شاخص های مشاهدات عینی، علائم و آثار موش و مصرف مواد غذایی می توان جمعیت نسبی آنها را حدس زد.

روش کنترل موش ها:

حذف جوندگان مشکل می باشد ولی به خصوص در اردوگاه های پرجمعیت، در شهرها و روستاها، جمعیت جوندگان باید به حداقل ممکن کاهش یابد، کنترل جوندگان نیاز به افزایش آگاهی در خصوص رفتار جوندگان منطقه دارد. به عنوان مثال موش های قهوه ای ترس از اشیاء جدید دارند.بنابراین در تله ها و طعمه گذاری های جدید گیر نمی افتند.

روش های کنترل و مبارزه را بطور خلاصه می توان به شرح ذیل بر شمرد:

v     ممانعت و محافطت ساختمان از ورود موش

v     از بین بردن پناهگاه و لانه موش

v     دور نگهداشتن غذا از دسترس موش ها

v     رعایت بهداشت در محیط زیست

v     تله گیر ها

v     استفاده از امواج ماوراء صوت

v     جلب کننده های شیمیایی، دور کننده ها

v     عقیم کننده ها ، روش های ژنتیکی و بیولوژیکی

v     کاربرد سموم شیمیایی

 برگرفته از ویژه نامه روز ملی بهداشت محیط سال 1390، شماره 3، صفحه 24

 

 

 

 

مهندسی بهداشت محیط...
ما را در سایت مهندسی بهداشت محیط دنبال می کنید

برچسب : مرکز بهداشت گرگان, نویسنده : نظام الدین منگلی زاده epa بازدید : 817 تاريخ : سه شنبه 1 اسفند 1391 ساعت: 2:46

نظر سنجی

در قانون پسماندهای پزشکی ایران مصوب 1383 در کدام ماده مخلوط کردن پسماندهای پزشکی با سایر پسماندها و بازیافت آنها ممنوع اعلام شده است؟

خبرنامه