آيين نامه اجرايي اندازه گيري عوامل زيان آور محيط كار

آيين نامه اجرايي اندازه گيري عوامل زيان آور محيط كار

فصل اول

 كليات :

1 : طبق تبصره 1 ماده 196 قانون كار ، وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي مسئول برنامه ريزي ، كنترل ، ارزشيابي و بازرسي در زمينه بهداشت كار و درمان كارگري بوده و موظف است اقدامات لازم را در اين زمينه به عمل آورد .

2 : طبق بخشنامه شماره 8621 مورخ 8/5/82 صادره از سوي وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي كارخانه ها موظفند حداقل ساليانه يكبار نسبت به اندازه گيري عوامل زيان آور محيط كار خود اقدام نمايند .

3 : اندازه گيري عوامل زيان آور محيط كار طبق بخشنامه مذكور لازم است قبل از شروع معاينات دوره أي صورت گيرد .

4 : شناسايي كليه مشاغل موجود در كارخانه ، عوامل زيان آور هريك از آنها و بررسي اقدامات كنترلي انجام شده به عهده كارشناس بهداشت حرفه اي مي باشد .

5 : تشخيص عوامل زيان آوري كه نياز به ارزيابي و بررسي دارند به عهده كارشناس بهداشت حرفه اي مي باشد.

فصل دوم

 اهداف :

هدف از اندازه گيري عوامل زيان آور دستيابي به مقادير واقعي عوامل زيان آور موجود در محيط كار و مقايسه آنها با مقادير استاندارد و در صورت نياز انجام اقدامات كنترلي مي باشد .

فصل سوم

فراخواني پيمانكار :

1 : از شركت هاي فعال در سنجش عوامل زيان آور استعلام شود .

2 : دارا بودن مجوز فعاليت در زمينه اندازه گيري از سوي يكي از دانشگاههاي علوم پزشكي كشور و گواهي نامه كاليبره بودن دستگاههاي كاليبره كننده ازسوي شركت طرف قرار دادالزامي است .

3 :پاسخ استعلام ها  و تعرفه هاي پيشنهادي بررسي و يكي از شركت ها جهت ارزيابي عوامل زيان آور انتخاب گردد .

4 : اطلاعات مورد نياز جهت اندازه گيري شامل نقشه كارگاه ، هدف ، روش ، تعداد نقاط اندازه گيري ، روز و ساعت اندازه گيري به شركت طرف قرارداد اعلام گردد .

5 : كارشناس مسئول بهداشت حرفه اي كارخانه موظف است در هنگام ارزيابي عوامل زيان آور . اپراتور سنجش را بطور تمام وقت همراهي نمايد .

فصل چهارم

 ارزيابي

بخش اول  - صدا  :

الف - اهداف ارزيابي صدا شامل موارد زير مي باشد :

        ·اندازه گيري صداي يك دستگاه معين براي اهداف صنعتي .

        ·اندازه گيري به منظور تعيين منابع اصلي توليد صدا .

        ·اندازه گيري محيطي صدا .

        ·اندازه گيري مشخص نمودن ميزان مواجهه كارگران .

        ·اندازه گيري به منظور آناليز فركانسي .

        ·اندازه گيري براي تعيين روش و چگونگي كنترل صدا .

ب - روش هاي اندازه گيري جهت دستيابي به هريك از اهداف شش گانه ذكر شده يكي از موارد زير مي باشد :

    ·اندازه گيري و ارزيابي محيطي : از اين روش براي تعيين و مشخص نمودن توزيع تراز فشار صوت و محدوه هاي خطر دركارگاه و همچنين تعيين منابع اصلي صوت براي كنترل صدا استفاده مي شود .

   اندازه گيري به منظور ارزيابي مواجهه كارگر : اندازه گيري بايد در محل هاي تردد كارگر و در ناحيه شنوايي وي انجام شود .

ج – اجرا :

        ·نقشه سالن هايي كه كارگران در معرض صدا مي باشند تهيه شود . اين نقشه لازم است دربرگيرنده موارد زير باشد :

      - محل استقرار كليه منابع توليد كننده صدا ( ماشين آلات ، فن ها و …. ) .

      - محل تردد افراد

        ·اطلاعات تكميلي نقشه : اين اطلاعات با يد پاسخگوي سئوالاتي همانند موارد زير باشد :

-     تعداد منابع توليد كننده صدا و نوع صداي آن از نظر زمان تداوم شامل پيوسته ( يكنواخت . متغير بازمان و منقطع ) ، ضربه اي و كوبه اي باشد .

-         شرايط و موانعي كه سبب جذب ، انعكاس و رزونانس مي شود .

-         ميانگين ساعت كار ماشين آلات بر حسب سال ، ماه و روز .

-         تعداد افراد شاغل بر روي هر ماشين و در هر سالن در هر شيفت .

-         مدت زمان ساعت كاري ، اضافه كاري و بررسي گردش كار .

        ·تعيين نقاط اندازه گيري بر روي نقشه و اجراي آن در سالن .

        ·هماهنگي با امور فني جهت بررسي اجمالي منابع صدا و سرويس دستگاههاجهت حذف منابع ثانويه توليد صدا .

    ·تعيين تاريخ روز و ساعت انجام اندازه گيري و اعلام آن به پيمانكار طرف قرارداد و همچنين به واحد هاي ذيربط جهت همكاري و هماهنگي هاي لازم با در نظر گرفتن اين نكته كه روز تعيين شده طبق پيش بيني ، پركارترين روز كاري ماشين آلات موجود در محيط هاي كاري مورد نظر باشد .

    ·در روز اندازه گيري به اين امر توجه شود كه هيچ دستگاهي خارج از دستگاههاي تعريف شده و روتين سالن به آن قسمت اضافه نشده باشد .

        ·در فرم اندازه گيري محلي براي ثبت صدا در شرايط عادي و غير عادي در نظر گرفته شود .

بخش دوم – ارتعاش :

الف - اهداف ارزيابي ارتعاش شامل موارد زير مي باشد :

        ·اندازه گيري براي اهداف صنعتي ( عيب يابي و بازرسي فني دستگاهها ) .

        ·اندازه گيري براي مشخص نمودن ميزان مواجهه كارگر .

        ·اندازه گيري براي آناليز فركانس .

        ·اندازه گيري براي كنترل ارتعاش .

ب - روش هاي اندازه گيري جهت دستيابي به نتايج روشن و قابل استفاده بر اساس اهداف اندازه گيري يكي از موارد زير مي باشد :

    ·روش اندازه گيري ارتعاش صنعتي : كاربرد اين روش به منظور هاي مختلفي صورت مي گيرد كه عيب يابي دستگاهها مهمترين آن است .

        ·روش اندازه گيري ارتعاش تمام بدن .

        ·روش اندازه گيري ارتعاش دست – بازو .

        ·روش اندازه گيري ارزيابي حدود مواجهه كارگر .

        · دزيمتري ارتعاش .

ج – اجرا :

        ·نقشه ساده محيط كار تهيه شود . اين نقشه لازم است دربرگيرنده موارد زير باشد :

- مقياس نقشه مشخص باشد .

- محل استقرار كليه منابع توليد كننده ارتعاش .

- محل توقف كارگران در معرض ارتعاش .

        · اطلاعات زير در برنامه ريزي اندازه گيري ارتعاش لازم است ثبت گردد :

-  ميانگين ساعت كار ماشين آلات بر حسب سال ، ماه و روز .

-  تعداد افراد شاغل بر روي هر يك ار منابع توليد كننده ارتعاش در هر شيفت .

-  مدت زمان ساعت كاري . اضافه كاري و بررسي گردش كار.

·تعيين نقاط اندازه گيري بر روي نقشه و اجراي آن در سالن در صورت نياز .

·هماهنگي با امور فني جهت بررسي اجمالي منابع توليد ارتعاش و سرويس دستگاهها جهت حذف منابع ثانويه ارتعاش .

·درصورتي كه اهداف كنترل ارتعاش مد نظر باشد ، علاوه بر موارد فوق نياز به جمع آوري اطلاعاتي چون مشخصات فني دستگاهها ، مشخصات فني سازه هاي بناي كارگاه و نيز مشخصات فوندانسيون محل نصب دستگاهها مي باشد .

·تعيين تاريخ روز و ساعت انجام اندازه گيري و اعلام آن به پيمانكار طرف قرارداد .

·در روز اندازه گيري به اين امر توجه شود كه هيچ دستگاهي خارج از دستگاههاي تعريف شده و روتين سالن به آن قسمت اضافه نشده باشد .

بخش سوم - شرايط جوي محيط كار :

الف - اهداف ارزيابي شرايط جوي محيط كار شامل موارد زير است :

·اندازه گيري براي مشخص نمودن ميزان استرس حرارتي كارگر .

·اندازه گيري براي مشخص نمودن مدت زمان كار – استراحت كارگران در فرايندهاي داراي استرس گرمايي و سرمايي ( تعيين مدت زمان مواجهه ) .

·اندازه گيري براي مشخص نمودن ميزان راحتي افراد .

ب -  روش هاي اندازه گيري جهت دستيابي به نتايج روشن و قابل استناد بر اساس اهداف اندازه گيري شامل يكي از موارد زير مي باشد :

· WBGT

·HIS

ج - اجرا :

  ·نقشه ساده محيط كار تهيه شود . اين نقشه لازم است دربرگيرنده موارد زير باشد :

-  مقياس نقشه

-  محل استقرار دستگاهها خصوصا" دستگاههاي تاثير گذار در شرايط جوي .

-  محل توقف كارگران در معرض استرس بر روي نقشه .

·اطلاعات زير در برنامه ريزي اندازه گيري ارتعاش لازم است ثبت گردد :

-  ميانگين ساعت كار ماشين آلات تاثير گذار بر شرايط جوي بر حسب سال ، ماه و روز

-  تعداد افراد شاغل بر روي هر ماشين و در هر سالن در هر شيفت .

-  مدت زمان ساعت كاري . اضافه كاري و بررسي گردش كار .

·هماهنگي با امور فني جهت بررسي اجمالي منابع تاثير گذار و سرويس دستگاههاجهت حذف منابع تشديد كننده شرايط مطلوب .

·گرمترين و سردترين روزهاي سال طي حداقل سه سال گذشته از اداره هواشناسي اخذ و جهت اندازه گيري در بدترين شرايط آب و هوايي برنامه ريزي گردد .

·در روز اندازه گيري ثبت اطلاعات زير در مورد شرايط آب و هوايي محيط خارج كارگاه جهت پيش بيني هاي بعدي الزامي است :

-  درجه حرارت

-  فشار

- رطوبت

- نوع پوشش ابري منطقه

-  سرعت و جهت وزش باد

·مشاغل مورد ارزيابي با توجه به ميزان متابوليسم فعاليت هاي قابل انجام در سه گروه سبك ، متوسط و سنگين مشخص شود .

·در روز اندازه گيري ، فرايندهاي غير عادي از قبل شناسايي شده در صورت امكان از محيط حذف شوند.

بخش چهارم _ روشنايي :

الف - اهداف ارزيابي روشنايي محيط كار شامل موارد زير مي باشد :

        ·بررسي توزيع يكنواختي ميزان روشنايي محيط كار.

        ·مقايسه با استانداردها .

        ·تعيين ميزان درخشندگي و شدت روشنايي .

ب - روش ارزيابي روشنايي محيط كار باتوجه به نوع آرايش منابع روشنايي مصنوعي به دو صورت منظم و غير منظم انجام مي شود .

ج - اجرا :

·نقشه ساده محيط كار تهيه شود . نقشه بايد در بردارنده اطلاعات زير باشد :

- محل منابع روشنايي طبيعي ( پنجره ها ، نورگير ها و …. )

- محل منابع روشنايي مصنوعي و نوع آنها

-  محل توقف كارگران

- سطوح بازتابش

·سطح انجام كار تعيين گردد .

·نوع شيفت و گردش كار تعيين گردد .

·نوع كار از نظر دقت مورد نياز دسته بندي شود .

·طريقه انتشار نور منابع مصنوعي مشخص شود .

بخش پنجم -آلاينده هاي شيمايي محيط كار ( گازها ، بخارها و گردوغبارها ):

الف - هدف از ارزيابي آلاينده هاي شيميايي محيط كار موارد زير مي باشد :

·انجام بررسي هاي تحقيقاتي .

·اندازه گيري و تعيين ميزان تماس كارگران با آلاينده هاي مختلف هوا اعم از فيزيكي ، شيمايي و بيولوژيكي .

·بررسي و تعيين ميزان موثر بودن روش هاي مختلف كنترل آلاينده هاي شيميايي محيط كار.

·بررسي كمي و كيفي وسايل آزمايشگاهي نمونه گير.

·ارزشيابي دستگاههاي آلاينده هواي محيط كار .

·بررسي و رسيدگي به شكايات وارده از طرف كارگران .

·حسن اجراي قوانين بهداشتي .

·تشخيص شرايط نامطلوب و غير ايمن و شناسايي منابع توليد آلودگي .

·تهيه اطلاعاتي در زمينه توزيع زماني تراكم آلاينده در حين فرايند هاي صنعتي .

ب - روش نمونه بـرداري از آلاينـده هاي هـواي محيط كار مطابـق اهـداف ذكر شده شامل موارد زير مي باشد:

·نمونه برداري از گازها و بخارات به دو روش مستقيم و غير مستقيم انجام مي پذيرد .

·نمونه برداري از گردوغبار با استفاده از پمپ نمونه برداري فردي و محيطي صورت مي پذيرد .

ج - اجرا :

·نقشه محيط كار تهيه شود . نقشه بايد در بردارنده اطلاعات زير باشد :

-  منابع آلوده كننده هوا و تعداد آنها .

-  محل استقرار كليه سيستم هاي تهويه ( طبيعي يا مكانيكي ) .

-  محل استقرار كارگران در محيط كار ( در صورتي كه اختلاف سطح وجود دارد ، ثبت شود ).

        نوع آلاينده ها مشخص شود .

    ساعت كاري منابع ، تعداد كارگران مورد مواجهه وتعداد كل كارگران حاضر در سالن ، شيفت كاري ، مدت زمان مواجهه و توزيع زماني آلاينده ها ثبت گردد .

        هدف نمونه برداري مشخص شود .

        هرگونه تغيير در مواد اوليه ، بينابيني و پروسه توليد با ذكرميزان تاثير گذاري آنها در پراكنش آلودگي ثبت گردد .

        از عملكرد صحيح سيستم هاي تهويه هوا اطمينان حاصل شود .

    هرگونه اشكال در دستگاههاي موجود كه موجب پراكنش غير معمول آلودگي در هواي محيط كارگاه مي شود لازم است رفع گردد ( در صورت عدم امكان تحقق اين امر موارد و ميزان تاثير گذاري آنها ثبت گردد ) .

&n مهندسی بهداشت محیط...