پنی سیلین ( کپک سبز آبی ) PENICILLIUM

پنی سیلین ( کپک سبز آبی ) PENICILLIUM

رده : قارچ های ناقص

راسته : Moniliales

خانواده : Eurotiaceae

نام عمومی : کپک سبز آبی

ریشه لاتین : برگرفته از کلمه ( Penicillum ) ( کاکل موئی ) که اشاره به اندام های هاگ زائی آنها دارد.

زیستگاه و مقدار شیوع : بسیار شایع می باشد. با وجودی که طبیعت مثل cladosporium به وفور یافت می شود. معهذا بخار عادات غذایی انسان ها، در محیط های بسته نیز از جمله عوامل آلودگی غالب به شمار می رود. این کپک بیشتر بر روی پس مانده های غذایی همچون میوه جات، پنیر، خرده نان و بذور انبار شده دیده می شود. بسیاری از گونه های این عامل، اسیدیته پایین را ترجیح می دهند. کپک های پنیسیلیومی بیشتر روی کمپوست های نارس، خاک پوششی و بقایای قارچ پس از برداشت دیده می شود.

راه های انتشار : عمدتا از طریق هوا و ثانیا از طریق بذر انبار شده و دیگر پس مانده های غذایی و نیز انسان ها.

علائم بیماری : به صورت کپک سبز مایل به آبی پودری با دانه دانه که غالبا حاشیه ای سفید رنگ حاصل از رشد جدید میسلیومی دور تا دور آن را فرا می گیرد. بعضی از گونه های کمیاب به رنگ سفید، زرد یا حتی قرمز دیده می شود. از سطح بسیاری از گونه ها قطرات مایع که گفته می شود خواص ضد حیاتی دارند تراوش می شود.

روش های کنترل : تصفیه هوا، دور کردن سریع ضایعات و پس مانده های محصول، جداسازی کشت های آلوده و رعایت کامل قوانین بهداشتی از جمله روش های کنترل و پیشگیری این عامل می باشند.

مشخصات میکروسکوپی : تک کنیدی برهای افراشته بلند، در نزدیکی نوک خود به زنجیره های کوتاهی از کونیدی های ( هاگ های ) خشک سبز کروی تقسیم می شوند. در مقایسه با اسپورهای قارچ خوراکی، اسپورهای پنیسیلیوم کوچکتر بوده و قطر آنها به 2 – 4 میکرون می رسند.

تاریخچه و کاربرد : در سال 1928 و 1929 دکتر الکساندر فلیمینگ ضمن آزمایش بر روی باکتری ( Staphylococcus aureus ) دریافت که نوعی کپک سبز رنگ در مجاورت این باکتری، مانع از رشد آن می شود. مایع خارج شده از این قارچ، توجه وی را به خود جلب کرد. بعد از گذارش این یافته، همکاران وی بعد ها دریافتند که مایع استخراجی، حاوی نوعی ماده ضد حیات قوی است و آن را پنی سیلین نامیدند. در واقع وی نوعی        پنی سیلین را به نام ( P.notatum westh ) را پرورش داده بود.

کلیات : با توجه به اینکه تعداد زیادی از هاگ های پنی سیلین را مستقیم می توان در مواد غذایی در حال تجزیه شناسایی کرد، لذا به راحتی با اعمال روش های بهداشتی مطلوب از درصد شیوع این عامل بکاهد. قارچ های پنی سیلیوم که هاگ زیادی نیز تولید می کنند قادر است در همه جا رشد و نمو نموده و به وفور در آزمایشگاه دیده می شود. مقدار شیوع این عامل در محیط هایی همچون کمپوست، خاک پوششی و بقایای قارچ ها با اندازه عامل    ( Trichoderma ) نمی باشد. دیگر کپک های سبز که از نظر ظاهر، شباهت زیادی با این عامل دارند عبارتند از ( cluelosporium و aspergillus ). کپک های پنی سیلیومی بعضی اوقات کمپوست هایی که درست عمل نیامده اند یا کمپوست های تلقیح شده ای که حرارت ثانویه دیده اند، آلوده می سازند. بنابراین، دانه های غلاتی که قبلا توسط میسلیوم های قارچ خ.راکی کلونیزه شده اند، به راحتی با کپک های هرز همچون     ( doratomyces ) و ( penicillium ) آلوده شده و بعد از آن این آلودگی ها را با خود به کمپوست و یا خاک پوششی منتقل می سازند. تنها تفاوت این عامل و عامل آلسپرژیلوس و تریکودرما در شکل کونیدی برهای آنها است.

رفرنس: شرکت نگین آگار پارسیان