کشتارگاه و تصفیه فاضلاب آن

مقدمه

كشتار گاه يكي از اماكن تهيه مواد غذايي محسوب مي شود ولي با توجه به اهميت گوشت به عنوان يكي از مهمترين مواد غذايي مورد استفاده مردم ،اهميت كشتار گاه به عنوان محلي كه گوشت در آنجا مراحل مختلفي را طي مي كند تا آماده مصرف شود زياد است.گوشت همانطور كه براي انسان ماده ي غذايي مناسبي است ،ماده ي غذايي مناسبي براي موجودات بيماريزا نيز هست.به همين جهت از مرحله قبل از كشتار تا موقع مصرف بايد در نگهداري آن ،نكات بهداشتي رعايت شود تا سالم به دست مصرف كننده برسد. اساس كنترل بهداشتي گوشت و فراورده هاي آن شامل معاينايت قبل از كشتار و پس از آن است.

رعايت بهداشت در مركز دامداري،هنگام حمل ونقل وهمچنين در منازل از اهميت بسزايي برخوردار است.آلودگي كشتار گاه عمدتا با ورود دام به داخل آن آغاز مي گردد. تراكم دام در محوطه ي كشتارگاه ميزان آلودگي را بسيار زياد ميكند مگر اينكه توجه دقيق به تميز كردن شده و از تلنبار شدن فضو لات آنها جلوگيري شود . بايد توجه شود هر نوع دامي كه در كشتارگاه ذبح مي شود ،بايد قبل و بعد از كشتار بازرسي شود ،اين كنترل به منظور اطلاع از سلامت كامل دام است .

انتخاب جایگاه كشتارگاه:

محل كشتارگاه نبايد زياد از اجتماع دور باشد ،چون در اين صورت در رفت وآمد كارگران مشكل ايجاد مي شود. هنگام انتخاب محل كشتار گاه بايد نسبت به مسئله تامين آب توجه خاص داشت.زيرا مصرف آب در كشتارگاه خيلي زياد بوده و بايد كشتارگاه را در محلي احداث كرد كه به اندازه كافي آب در دسترس باشد. بديهي است كه كيفيت بهداشتي آب بايد مورد تاييد مسئولين بهداشت قرار بگيرد. همچنين موقع احداث كشتار گاه بايد براي دفع فاضلاب و فضولات پيش بيني لازم به عمل آيد.

ساختمان كشتار گاه:

در طراحي ساختمان كشتارگاه و صنايع توليد گوشت نسبت به ممانعت از ورود حشرات و عوامل مضر ديگر بايد اقدامات لازم به عمل آيد. ديوار ها و كف بايد از موادي ساخته شود كه صاف و غير قابل نفوذ گردد. كنج هاي ساختمان بايد صاف و بدون زاويه باشد. در برخي از مناطق بهتر است از كاشي براي كف و ديوار استفاده شود ، ولي رنگهاي اپوكسي جديدي وارد بازار شده اند كه ماندگاري قابل توجهي دارند، تركيب رزين اپوكسي و الياف شيشه اي براي مفروش كردن سطوح ديوار ماده خوب و مناسبي مي باشد.

تميز كردن كشتارگاه:تجهيز سالن توليد و كشتار گاه به ابزار تميز كننده اهميت زيادي دارد. يكي از تسهيلات مطلوب نصب شير آب در نقاط مختلف مي باشد. برخي از لوله ها بايد حاوي آب داغ باشند. در كشتارگاه ها و كارخانه هاي فراوري گوشت معمولا از تفنگهاي مخصوص كه فشاري برابر 45-35 كيلوگرم بر سانتي متر مربع توليد مي كنند استفاده مي شود.

براي آنكه تميزساز ي بهتر انجام گيرد آب داغ را با مقدار ثابتي از مواد شوينده مخلوط مكنند. معمولا آب داغ را در پايان هر شيفت توليد ، مورد استفاده قرار مي دهند. عمليات استريل كردن ابزار مورد استفاده در كشتارگاه بايد در اتاق استريليزاسيون انجام شود.

براي تميز كردن كف و ديوار ها ، اخيراً دو روش شويندگي بنام تميز كردن با ژل و كف متداول شده است. اين مواد توسط يك دستگاه كه به كمپرسور هوا مجهز است روي محيط پخش مي شود. سپس مواد چسبيده به سطوح ، جذب انها شده و در نهايت فشار آب داغ باعث تميزي آنها مي شود.

تفاوت کشتارگاه ها:

در کشتارگاههای سنتی امکانات لازم برای تامین الزامات بهداشتی وجود ندارد و امکان آلودگی و بیماری در گوشتهای حاصل از این کشتارگاههای وجود دارد. در کشتارگاههای صنعتی تمامی ابزار برای تحقق بهداشت کشتار و همچنین سرعت کشتار پیش بینی شده است . به عنوان مثال لاشه ها قبل از بازرسی توسط دامپزشک به یکدیگر برخورد نمی کنند و تمامی ابزارهایی که با لاشه تماس دارند از جنس استیل ضد زنگ بوده و پس از تماس با هر لاشه با آب داغ استرلیزه می شوند. تمامی اعما و احشای درونی لاشه از سالن اصلی خارج می شوند و به سالن مخصول عمل آوری انتقال پیدا می کنند. بخشهای تمیز و کثیف مجزا هستند و امکان انتقال آلودگی از مناطق کثیف به تمیز وجود ندارد.

تصفیه فاضلاب :

با توجه به اینکه فاضلاب کشتارگاه جزء آلوده ترین فاضلابها می باشد . توسط سیستم تصفیه خانه و فاضلاب تصفیه شده و آب خروجی معمولا برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. صنايع وابسته به گوشت و فرآورده هاي آن براي انجام عمليات روزانه مقادير زيادي آب مصرف مي كنند كه به همراه مقادير قابل توجهي مواد آلي ، توليد يك فاضلاب با آلودگي آلي بسيار بالا ميكنند. اين فاضلاب نمي تواند مستقيم وارد شبكه ي جمع آوري فاضلاب شود و بايد با روش مناسبي تصفيه شود. روشهايي كه معمولا براي تصفيه فاضلاب وديگر فاضلاب ها با BOD بالا مورد استفاده قرار مي گيرد به شرح زير است:

لاگون هاي بي هوازي، صافي هاي بي هوازي، صافيهاي چكنده، لجن فعال با هوادهي ممتد ولاگون هاي هوازي.

بطور كلي با توجه به ميزان بالاي مواد آلي اين گونه فاضلاب ها توصيه ميشود از روشهاي بي هوازي براي تصفيه استفاده شود. هم اكنون در اكثر كشور هاي دنيا براي تصفيه فاضلاب كشتارگاه ها از فرايند بي هوازي UASB يا راكتور بي هوازي با جريان رو به بالا استفاده مي شود كه مي تواند فاضلابي با ميزان اكسيژن خواهي شيميايي(COD) 100-150 گرم بر ليتر را با راندمان بسيار خوبي تصفيه كند.