بیماری تب مالت یا بروسلوز که در حیوانات به نام سقط جنین واگیر مرسوم است،یکی از بیماریهای عفونی قابل انتقالبین انسان و حیوان میباشد و با نامهایدیگری نظیر: تب مواج، تب دیوانه وتب مدیترانهای نیز نامیده میشود. این بیماری در تمام فصول سالوجود دارد، اما در بهار و پاییز یعنیزمان زایش و شیردهی دامها بیشتردیده میشود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، بروسلوز به عنوان یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام محسوب می گردد. عوامل شناخته شده بیماری ، طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلامیازند.
این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام ، کاهش تولید شیر، عقیمی و نازایی و از دست رفتن ارزشهای اقتصادی دامهای مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت ،
این بیماری همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می گیرد. دامهای مبتلا به بروسلوز ، معمولاَ در اولین دوره آبستنی سقط جنین نموده و در هنگام سقط جنین نموده و در هنگام سقط و تا مدتی پس از آن ، با دفع ترشحات به شدت آلوده رحمی ، باعث آلودگی محیط ، مزارع و مراتع گردیده که خود زمینه آلودگی را برای سایر حیوانات گله و نیز انسان فراهم می سازد.
دفع دوره ای باکتری عامل بیماری از طریق شیر حیوانات مبتلا و نیز دفع باکتری از طریق ترشحات رحمی در دامهای فاقد علائم بالینی و سقط جنین نیز مخاطرات فراوانی را برای سایر دامها و همچنین انسان در بر دارد. با وجود اینکه از شناخت بیماری تا کنون بیش از یک قرن سپری گشته ، بروسلوز هنوز هم در بسیاری از کشورهای جهان ، بویژه کشورهای مدیترانه ای و خاورمیانه ، همچنان به عنوان به عنوان یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام و از مهمترین معضلات بهداشتی جوامع مطرح می باشد وتنها تعداد محدودی از کشورهای جهان این بیماری را ریشه کن نموده یا در آستانه ریشه کنی قرار دارند
مبارزه با این بیماری وکنترل و ریشه کنی آن به دلیل کثرت گونه ای عوامل بیماریزا و کثرت گونه ای حیوانات میزبان ، دوام نسبتاَ قابل توجه باکتری عامل بیماری در محیط ، عدم کفایت برنامه های واکسیناسیون برای ریشه کنی بیماری و لزوم شناسایی و حذف دامهای عامل انتشار بیماری در مقاطع خاص از اجرای برنامه های مبارزه و لزوم هزینه شدن سرمایه های سنگین اقتصادی، همواره در بسیاری از کشورهای جهان ، با دشواریها و مشکلات عدیده مواجه بوده است.
عامل بیماری:
نوعی باکتری بهنام «بروسلا» میباشد. این میکروبدارای چند نوع است. نوعی از باکتریکه عمدتا در گوسفند و بز دیده میشود،مهمترین عامل بیماری در انسان است.
میزبان و شرایط زیستمحیطی:
تب مالت بیشتر بیماری مردان بالغبه خصوص کشاورزان، دامدارانچوپانان، قصابان، سلاخان، دامپزشکانمیباشد. کارمندان آزمایشگاهها نیز درمعرض خطر ویژه قرار دارند اما درکشور ما چون زنان و کودکان نیزدوشادوش مردان به امور دامداریمشغولند در معرض خطر قرار دارند،به همین دلیل ۵۵ درصد مبتلایان رامردان و بقیه را زنان و کودکان تشکیلمیدهند. در شرایطی که مراکز پرورشدام استانداردهای بهداشتی را نداشتهباشد تب مالت شایعتر است.
تراکم درمراتع بارندگی، نبود نور خورشید واقدامهای غیربهداشتی در فرآیند فراهمکردن شیر و گوشت همگی زمینهانتشار بروسلوز را مساعد میکنند.محیط اطراف گاوی که میتواند از خودمیکروب دفع کند به شدت آلوده کنندهاست.
عامل بیماری در شرایط محیطیمناسب از نظر رطوبت، در ادرار ومدفوع حیوانات هفتهها و گاه ماههازنده میماند. این باسیل در پنیر تازه وغیر پاستوریزه حاصل از شیرخام تاهشت هفته زنده میماند و با منجمدکردن از بین نمیرود. این ارگانیسم تاچهل روز در خاک خشک آلوده بهادرار، مدفوع و ترشحات واژن ومحصولات زایمان حیوان مبتلا، زندهمیماند و در خاک مرطوب خیلیبیشتر مقاومت دارد.
بروسلا در ادرار ۶ روز در گرد وخاک ۶ هفته و در آب و خاک تا ۱۰هفته و در کره تا ۴ ماه باقی میماند ودر مدفوع حیوانات در هوای آزاد ۱۰۰روز و در دمای ۸ درجه سانتی گرادبیش از یکسال باقی میماند، اینباکتری در ماست به علت وجوداسیدلاکتیک قادر به زندگی نیست ودر دمای ۶۰ درجه به مدت ۱۰ دقیقهنابود میشود.
راههای سرایت بیماری به انسان:۱ – به صورت تماس مستقیم بابافتهای حیوان آلوده نظیر خون،ترشحات رحمی و ترشحات جنینسقط شده.
۲ – به صورت غیرمستقیم از راه
– مصرف شیرخام و فرآوردههایلبنی آلوده خصوصا پنیر تازه، خامه،سرشیر و کره
– انتقال تنفسی از طریقافشانههای موجود در هوای آغل واصطبل آلوده یا آزمایشگاه
– فرو رفتن سر سوزن سرنگحاوی واکسنهای حیوانی به دستانسان
علایم بیماری: دوره نهفتگیبیماری (از زمان تماس با منبع عفونتتا بروز علایم) اغلب بین ۱ تا ۳ هفتهاست، ولی گاهی تا ۶ ماه میباشد. براساس شدت بیماری، علایم به سهشکل حاد، تحت حاد و مزمن بروزمیکند.
شکل حاد: بیمار دچار لرزناگهانی، درد عمومی بدن به خصوصدرد پشت و تعریق شدید میشود;اشتهای خود را از دست میدهد و دچارضعف و سستی میگردد، ضمنا ازشروع علایم بیش از ۳ ماه نمیگذرد.
شکل تحت حاد: آغاز آنبیسروصدا میباشد. شکایت اصلیبیمار از ضعف و خستگی است. از آغازبیماری نیز ۳ تا ۱۲ ماه میگذرد.
شکل مزمن: اگر از زمانتشخیص بیماری بیش از یک سالبگذرد و فرد هنوز مبتلا باشد مزمنگفته میشود.
افرادی که دچار تب، بیاشتهایی،درد عضلانی و تعریق شبانه بوده وسابقه تماس با دامهای آلوده یامشکوک به تب مالت را عنوانمینمایند یا از فرآوردههای لبنی آلودهاستفاده نمودهاند، لازم است برای انجامآزمایش به پزشک مرکز بهداشتی -درمانی ارجاع گردند.
درمان: رژیمهای درمانیمتفاوتی برای درمان بیماران مبتلا بهتب مالت توصیه میشود، لیکن هیچگاهاز یک دارو به تنهایی در درمان بیمارنباید استفاده کرد (مگر در زمانحاملگی و با توصیه پزشک). طولدوره درمان حداقل ۸ هفته (دو ماه)میباشد.
راههای پیشگیری از بیماریتب مالت در انسان:
۱ – خودداری از مصرف مواد لبنیمشکوک مانند شیرخام، پنیر تازه،خامه و سرشیر غیرپاستوریزه
۲ – استفاده از شیر و فرآوردههایلبنی به صورت پاستوریزه، در صورتدر دسترس نبودن شیر پاستوریزه باجوشاندن شیر به مدت حداقل ده دقیقهبعد از جوش آمدن، به از بین رفتن کلیهعوامل میکروبی مطمئن شوید.
۳ – استفاده از ماسک تنفسی درهنگام کار با فضولات حیوانی یا ورودبه اصطبل
۴ما را در سایت مهندسی بهداشت محیط دنبال می کنیدبرچسب : نویسنده : نظام الدین منگلی زاده epa بازدید : 381 تاريخ : سه شنبه 31 ارديبهشت 1392 ساعت: 11:29