آفلاتوکسین و نکات مهم مربوط در کنترل آن

ساخت وبلاگ

آفلاتوکسین

در سال 1959 یک واقعه منحصر به فرد به وقوع پیوست که موجب جلب توجه محققین به بررسی مسئله مایکوتوکسین ها گردید . این مسئله موجب مرگ هزاران بوقلمون و سایر طیورگردید. با بررسی های انجام شده دانشمندان متوجه شدند که این پرندگان توسط نوعی سم موجود در بادام زمینی آسیاب شده مورد استفاده در تولید مکمل پروتئینی خوراک طیور مسموم گردیده اند . این ماده سمی که بنام آفلاتوکسین (Aflatoxin)نامیده شد زیر نور ماوراء بنفش دارای تلالو فلورسنس می باشد و نشان داده شده که به وسیله رشد کپک آسپرژیلوس فلاوس (Aspergillus flavus) بر روی بادام زمینی تولید می گردد

آفلاتوکسین نه تنها دارای سمیت حادی می باشد بلکه جزو سرطان زاترین ترکیبات شناخته شده برای موش های صحرایی است . اثبات پتانسیل سرطانزایی آفلاتوکسین این امکان را فراهم نمود که منشاء بروز بیماریهای نظیر سرطان کبد در ماهی قزل آلای رنگین کمانی و هپاتیت در سگ ها که تقریبا یک قرن پیش توصیف گردیده بود اما به عنوان یک مسئله ناشناخته باقیمانده بودند ، مشخص گردد . تکامل روش های آنالیز بسیار دقیق جهت شناسایی آفلاتوکسین ها منجر به اثبات این مسئله گردید که حضور این ترکیبات در برخی محصولات کشاورزی به ویژه بادام زمینی و ذرت که اغلب جهت مصرف انسانی مورد استفاده قرار می گیرند ، شایع می باشد .

اکنون مشخص شده است که آفلاتوکسین ها به وسیله دو گونه کپکی یعنی آسپرژیلوس فلاوس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس (A.parasiticus) تولید می گردند که هر دو آنها به خصوص در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری پراکنده هستند .

آلودگی به آفلاتوکسین اساسا ناشی از نگهداری نا مناسب محصولات بعد از برداشت است که به کپک های انباری نظیر آسپرژیلوسها و پنی سیلیوم ها اجازه می دهد بر روی محصولات رشد نموده و مایکوتوکسین ها را تولید نمایند . علاوه بر این رطوبت بالا و هوای گرم موجب تولید بالاترین میزان آفلاتوکسین در مواد غذایی می گردند

نان کپک‌زده از منابع اصلی آفلاتوکسین شیر است که به عنوان خوراک توسط دام مصرف می‌شود.
مصرف شیر آلوده به ‌آفلاتوکسین موجب بروز سرطان‌های مختلفی از جمله سرطان کبد در انسان می‌شود. در نگه داری گندم ها برای بردن به آسیاب ممکن است کپک آسپرژیلوس فلاووس رشد کند و با ناآگاهی این کپک و سم خطرناک را باشستن و به خوراک دام دادن وارد چرخه طبیعت و بدن خود انسان می کنیم حتی ممکن هست آنرادر داخل زمین مدفون کنیم و فکر کنیم آنرا از بین برده ایم اما باز هم وارد چرخه طبیعت و خوراک انسان و دام میشود.

شاید فکر کنیم که با شستن کپک را به ظاهر از بین برده ایم اما سم آنرا که از بین نبرده ایم از بین بردن افلاتوکسین نیاز به حرارتهای بالایی دارد که ایجاد این حرارتها در کارخانه های صنایع غذایی به دلیل از بین رفتن خواص موا غذایی امکان پذیر نمی باشد پس اگر این سم به هر نحوی وارد مواد غذایی شود وارد چرخه غذا هم می شود

نکات ایمنی برای صنعت

1- مواد اولیه مصرفی کارخانجات را از منابع کشاورزی سالم و معتبر تهیه کنند.

2- مواد اولیه مصرفی خارجی دارای مجور وزارت بهداشت استفاده نمایند.

3- مواد اولیه مصرفی خود را در محیط خشک و خنک نگهداری کنند

4- از نگهداری طولانی مدت مواد اولیه خودداری کنند وآنها را به ترتیب اولویت ورود به انبار برداشت و مصرف کنند.
5-کلیه مواد که ظاهر کپکی دارند را معدوم نمایند ز جداسازی قسمتهای کپکی واستفاده از بقیه قسمتها جدا خودداری کنند.

Ø      هوشمندانه خرید کنید مواد غذایی مصرفی خود را از فروشگاههایی که محصولاتشان را در جای خشک وخنک نگهداری میکنند تهیه کنید به تاریخ مصرف وپروانه های بهداشتی محصولات بدقت توجه کنید.

Ø      عادت تازه خوری را در خود تقویت کنید(خرید به میزان لازم و مصرف مواد تازه)دقت کنید تاریخ مصرف مندرج روی اغلب محصولات مربوط به زمان قبل از باز کردن بسته بندی محصول است و پس از آن باید هرچه سریعتر مصرف شود.

Ø      مواد غذایی مصرفی خود را حتی آنها که بافت خشک دارند و وظاهرا نیاز به شرایط ویژه نگهداری ندارند را در جای خشک وخنک نگهداری کنید و از معرض تابش مستقیم خورشید دور نگه دارید.

Ø      مواد غذایی که بافتشان تخریب شده یا ظاهر کپکی دارند یا خیس شده اند را جدا کنید.

Ø      آجیل و خشکبار را حتی الامکان بصورت بسته بندی های دارای مجوزهای بهداشتی تهیه کنید(فراموش نکنید سم آفلاتوکسین در دوزهای پایین رنگ،طعم وبوی آشکاری ندارد)آزمون آفلاتوکسین از آزمونهای اجباری دربسیاری از واحدهای تولیدی وبسته بندی صنعتی مواد غذایی است.

Ø      حتما از محصولات لبنی پاستوریزه دارای مجوز استفاده کنید اگر ماست یا پنیر را در خانه تهیه میکنید حتما از شیر پاستوریزه در تهیه آن استفاده کنید.

Ø      ادویه جات از منابع کمتر شناخته شده آفلاتوکسین هستند خصوصا در سالهای اخیر تقریبا تمامی محصول فلفل قرمز موجود در بازار استان آلوده به آفلاتوکسین میباشد(ازمصرف آن اجتناب کنید).

Ø      حرارت و پختن باعث از بین رفتن سم آفلاتوکسین نمی شود.
حتی الامکان ظروف نگهداری ادویه و خشکبار را قبل از استقاده مجدد بخوبی با ماده ضدعفونی کننده مناسب شستشو دهید.
مواد غذایی قدیمی و جدید را با هم مخلوط نکنید این کار از انتقال احتمالی سم از مواد قدیمی به مواد جدید جلوگیری می کند.

مهندسی بهداشت محیط...
ما را در سایت مهندسی بهداشت محیط دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : نظام الدین منگلی زاده epa بازدید : 1147 تاريخ : يکشنبه 15 بهمن 1391 ساعت: 1:40

نظر سنجی

در قانون پسماندهای پزشکی ایران مصوب 1383 در کدام ماده مخلوط کردن پسماندهای پزشکی با سایر پسماندها و بازیافت آنها ممنوع اعلام شده است؟

خبرنامه